اگر یک بازی والیبال یا مسابقه دوچرخه‌سواری رقابتی تماشا کرده باشید، چسب کنزیوتیپ یا kinesiology tape را ، احتمالاً دیده‌اید; چسب‌هایی رنگارنگ که با الگوهایی خاص روی شانه‌ها، زانوها، پشت و شکم ورزشکاران دیده می شود. چسب عضله، یک چسب درمانی است که با اهداف مختلف، روی قسمت های خاصی از بدن اعمال می‌شود تا عضلات را حمایت کند، درد و تورم را کاهش دهد و عملکرد را بهبود بدهد.
چسب عضله (کنزیوتیپ) چیست و چگونه کار میکند؟
این چسب‌ها تنها برای ورزشکاران استفاده نمیشود، چسب کنزیو برای کودکان که پوست حساسی دارند قابل استفاده است و برای افراد مسن، خوشایند و تطبیق پذیر است، همچنین برای توانبخشی ورزشی به عضلات انعطاف‌پذیری بیشتری می دهد و از عضلات، مفاصل یا رباط در حال کار، بخوبی حمایت می کند. ورزشکاران هم در هر سطحی چه مبتدی و چه حرفه ای می توانند برای بهبود حرکات خود و تسکین درد از آن استفاده کنند. در مواردی نیز چسب کنزیوتیپ توسط پزشکان تجویز و استفاده می‌شود، تا بتوانند به بیماران و ورزشکاران مصدوم کمک کنند تا روند بهبودی‌شان را به خوبی طی کنند. در مورد نحوه استفاده، فواید، نکات و هرآنچه را که باید بدانید را در این مقاله خواهید خواند، پس همراه ما باشید. کنزیوتیپ Kinesio از ترکیب پنبه و نایلون تولیدشده و سعی شده خاصیت ارتجاعی پوست درآن شبیه سازی شود. همچنین این چسب در برابر آب مقاوم است و به‌اندازه ای قوی است که می‌تواند سه تا پنج روز روی پوست باقی بماند، حتی زمانی که ورزش میکنید یا دوش می‌گیرید. این چسب عضله هنگامی‌که روی بدن شما قرار می‌گیرد، کمی باد میکند و انگار پوست را پس می‌زند و به‌آرامی از روی پوست بلند می‌شود. اعتقاد بر این است که این اتفاق به ایجاد یک فضای میکروسکوپی بین پوست و ماده چسبناک زیر نوار و چسبندگی بهتر روی پوست کمک میکند.
فواید کنزیوتیپ چیست؟
از فواید کنزیوتیپ میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. ایجاد فضا در مفاصل
یک مطالعه کوچک با 32 شرکت‌کننده نشان داد که وقتی چسب عضله روی زانو قرار می‌گیرد، فضای مفصل زانو را افزایش می‌دهد. یک مطالعه مشابه نشان داد که چسب حرکتی باعث افزایش فضای مفصل شانه می‌شود. اگرچه افزایش فضا اندک است، اما به کاهش تحریک مفاصل کمک میکند. چسب عضله ورزشی ممکن است سیگنال‌ها را در مسیرهای درد تغییر دهد. برخی از فیزیوتراپیست ها فکر می‌کنند که کنزیوتیپ، اطلاعاتی را که سیستم عصبی حسی شما درباره درد و فشار در بدن ارسال میکند تغییر می‌دهد. دکتر مگان اسکالی، متخصص بالینی دارای گواهی هیئت‌مدیره در فیزیوتراپی ورزشی و متخصص قدرت و آمادگی جسمانی، را این‌گونه توضیح می‌دهد:
بافت های عضلات و پوست شما، بافت همبند، فاسیا، ماهیچه‌ها – حاوی گیرنده‌های حسی هستند که درد، دما و لمس را احساس می‌کنند. این گیرنده‌ها همگی به حسی عمقی و مغز کمک می‌کنند تا بفهمند بدن شما کجاست و چه میکند. چسب کینزیولوژی با ایجاد یک کشیدگی در سطح پوست و برداشتن فشار عضلات، بافت ها می‌توانند سیگنال‌های ارسالی به مغز را تغییر دهند. زمانی که مغز سیگنال متفاوتی دریافت میکند، واکنش متفاوتی نشان می‌دهد.
فیزیوتراپیست ها از کنزیوتیپ برای بلند کردن پوست روی ماهیچه‌های منقبض و گرفته استفاده می کنند. هنگامی‌که قسمتی از عضله تحت‌فشار و کشیدگی قرار می‌گیرد، گیرنده‌های درد سیگنال جدیدی به مغز می‌فرستند و این احساس درد شدید باعث می شود تحرک در نقطه آسیب‌دیده کاهش پیدا کند و به مرور نقطه آسیب دیده کبود می‌شود. یک مطالعه در سال 2015 نشان داد که با استفاده همزمان از چسب عضله و فشار دست، درد در نقطه آسیب‌دیده را کاهش می‌دهد، موجب رفع آسیب‌دیدگی شده و انعطاف‌پذیری بدن افراد افزایش می‌دهد.
در کلاس های توانبخشی ورزشی در کرج و در باشگاه آتور میتوانید جهت شناخت و بهبود آسیب های ورزشی از مشاوره و آموزش های مشاوران و همچنین مشاوره تخصصی دکتر مرتضی نعمتی بهره مند شوید.
۲. ممکن است گردش خون را بهبود ببخشد
کاربرد چسب کنزو این است که اگر مجروح شدید یا آسیب جدی دیدید، ممکن است به بهبود گردش خون و کاهش تورم در ناحیه‌ای که آسیب دیده است، کمک کند. یک مطالعه در سال 2017 نشان داد که کنزیوتیپ می‌تواند جریان خون را در پوست بهبود بخشد. همچنین ممکن است گردش مایع لنفاوی را بهتر کند. مایع لنفاوی عمدتاً آب است، اما حاوی پروتئین، باکتری و سایر مواد شیمیایی نیز می‌باشد. سیستم لنفاوی راهی است که بدن شما تورم و تجمع مایعات را تنظیم میکند. احتمالاً دلیل این است که وقتی از چسب عضله استفاده می‌شود، فضای زیرپوستی اضافی ایجاد می‌شود که فشار را در ناحیه زیرپوست شما تغییر می‌دهد. این تغییر فشار باعث افزایش جریان مایع لنفاوی می‌شود. همچنین در دو پژوهش دیگر، چسب کنزو تجمع مایع را در زنانی که تحت درمان سرطان سینه و افرادی که تعویض کامل زانو انجام داده بودند، کاهش داد. تغییر جریان مایع لنفاوی می‌تواند به بهبود سریع‌تر کبودی‌ها کمک کند. اگرچه مطالعات کمی برای تأیید این تأثیر وجود دارد، اما برخی افراد به‌طور لسانی گزارش می‌دهند که وقتی کنزیوتیپ را از قسمت‌های کبود بدن جدا می‌کردند، نواحی زیر چسب با رنگ‌های متفاوتی نسبت به نواحی بدون چسب بودند.
چه موقع باید از چسب کنزو استفاده کرد؟
- درمان جراحات : فیزیوتراپیست ها گاهی از چسب حرکتی به‌عنوان بخشی از یک برنامه درمانی کلی برای افرادی که آسیب‌دیده‌اند استفاده می‌کنند. انجمن فیزیوتراپی آمریکا گزارش می‌دهد که چسب عضله زمانی مؤثرتر است که همراه با سایر درمان‌ها مانند ماساژ استفاده شود.
یک پزشک می‌گوید: «ما از چسب حرکتی برای کاهش درد و تورم استفاده می‌کنیم، اما همیشه از آن به‌عنوان کمکی برای کاری که می‌خواهیم انجام دهیم استفاده می‌شود.»
- حمایت از مناطق ضعیف : کنزیوتیپ یا چسب عضله، همچنین برای حمایت بیشتر از عضلات یا مفاصل آسیب دیده استفاده می‌شود. اگر سندرم استرس کشکک رانی، سندرم باند ایلیوتیبیال یا التهاب تاندون آشیل دارید، چسب حرکتی می تواند در نقش یک کمک کننده ظاهر شود.
- کاربرد‌ها در زندگی روزمره : برخلاف چسب‌های تخصصی پزشکی یا چسب درمانی، چسب حرکتی عضله، به شما امکان می‌دهد به‌طور عادی حرکت کنید و درواقع، برخی از مطالعات نشان می‌دهد که می‌تواند حرکت و استقامت را افزایش دهد. مطالعات روی ورزشکاران نشان داده است که وقتی از چسب کنزو، روی عضلات خسته استفاده می‌شود، عملکرد بهبود می‌یابد.
- آموزش مجدد عضلات : کنزیوتیپ می‌تواند به تمرین مجدد عضلاتی که عملکرد خود را ازدست‌داده‌اند یا به یک روش ناسالم کار عادت کرده‌اند کمک کند. به‌عنوان‌مثال، چسب حرکتی می‌تواند برای اصلاح وضعیت سر و گردن شما استفاده شود. در سال 2017 و در یک مطالعه بالینی، از آن برای کمک به بیماران سکته مغزی، برای بهبود راه رفتنشان استفاده کرده بودند. فیزیوتراپیست ها فکر می‌کنند که این ممکن است به این دلیل باشد که داشتن حس عجیب چسب روی پوست می‌تواند شمارا از نحوه ایستادن یا حرکت خود آگاه‌تر کند. در اینجا فواید تی آر ایکس برای بدن و آسیبهای ورزشی را بخوانید.
- افزایش عملکرد : برخی از ورزشکاران از چسب عضلات برای رسیدن به حداکثر عملکرد و محافظت در برابر آسیب هنگام رقابت در مسابقات پرفشار استفاده می‌کنند. بسیاری از دوندگان هر بار که در ماراتن شرکت می‌کنند از این چسب استفاده می‌کنند، گاهی اوقات چسب را در پشت ران و امتداد باسن قرار می‌دهند تا به اصطلاح عضله را بیدار کنند تا به کار خود ادامه دهد.
- مدیریت اسکار زخم : اگرچه هرگز نباید از چسب عضله روی زخم باز استفاده کنید، اما شواهد علمی وجود دارد که نشان می‌دهد کنزیوتیپ می‌تواند ظاهر طولانی‌مدت اسکارها (آثار به جامانده از زخم) را پس از جراحی یا آسیب بهبود ببخشد و موجب ترمیم جراحت شود. البته در این مورد ابتدا باید با پزشک مشورت کنید.
چه زمانی نباید از چسب استفاده شود؟
برخی شرایط وجود دارد که در آن چسب حرکتی (کنزیوتیپ) نباید استفاده شود. آن‌ها شامل موارد زیر هستند :
- زخم‌های باز : استفاده از چسب روی زخم می‌تواند منجر به عفونت یا آسیب دیدن پوست شود.
- ترومبوز سیاهرگی عمقی : افزایش جریان مایعات در بدن می‌تواند باعث کنده شدن لخته خون شود که ممکن است کشنده باشد.
- سرطان فعال : از آنجایی که نوار کنزیو باعث افزایش گردش خون می شود لذا استفاده از آن در افراد سرطانی ممنوع است. دلیل آن این است که باعث افزایش خون رسانی به غدد سرطانی می شود، که می‌تواند خطرناک باشد.
- برداشتن غدد لنفاوی : در افرادی که به هردلیلی غدد لنفاوی ندارند، استفاده از این چسب هم ممنوع است. زیرا باعث افزایش مایعات لنفاوی در بدن می شود و ازآنجایی که این افراد توانایی ترشح این مایعات را در بدنشان ندارند، می‌تواند باعث تورم شود.
- دیابت : افراد دیابتی بهتر است تا حد امکان از این نوارها استفاده نکنند.
- آلرژی : اگر پوست شما به چسب‌ها حساس است، ممکن است واکنش شدیدی ایجاد کنید و باعث التهابات و تاول شود.
- پوست نازک و شکننده : اگر پوست شما ضخامت کمی دارد و مستعد پارگی است، باید از چسباندن کنزیوتیپ روی آن خودداری کنید.
نحوه استفاده از کنزیوتیپ
اگر از قبل آموزش دیده باشید، نحوه بستن آن سخت نیست. برای چسباندن روی پوست همیشه باید با یک فیزیوتراپیست که در مورد نحوه بکاربردن صحیح چسب حرکت‌شناسی آموزش‌دیده است، مشورت کنید. یک فیزیوتراپ به شما نشان می‌دهد که چگونه چسب عضله را در ناحیه ای که احساس درد میکنید یا صدمه دیده است، به درستی بچسبانید. فیزیوتراپیست شما می‌تواند قبل از اینکه آن را در خانه امتحان کنید، نحوه استفاده و کندن آن از روی پوستتان را آموزش دهد.
برای استفاده از چسب، این مراحل را به خاطر بسپارید:
- ابتدا محل را تمیز و خشک کنید. لوسیونها و روغن‌ها می‌توانند از چسبیدن چسب جلوگیری کنند.
- موهای زائد در محل زدن کنزیوتیپ را کوتاه کنید. موهای نازک مشکلی ایجاد نمی‌کنند.
- به کمک قیچی انتهای چسب ها را به صورت گوشه های گرد در بیاورید، بعضی از مدل ها خودشان این ویژگی را دارند، گوشه‌های گرد کمتر به لباس گیر می‌کنند و کمک میکند که چسب برای مدت طولانی‌تری روی پوست بماند.
- هنگامی‌که اولین زبانه را برای چسباندن چسب اعمال میکنید، پس از برداشتن کاغذ پشتی، اجازه دهید انتهای آن کمی بچسبد. شما نمی‌خواهید در دو سانت آخر هر دو طرف کشش داشته باشید، زیرا این زبانه‌ها فقط برای نگه‌داشتن چسب در جای خود هستند. اگر انتهای آن را بکشید، چسب پوست شمارا می‌کشد که می‌تواند باعث تحریک شود یا باعث شود که چسب زودتر جدا شود.
- برای نگه‌داشتن چسب، انگشتان خود را روی کاغذ بسته‌بندی نگه‌دارید. دست زدن به قسمت چسب باعث می‌شود چسبندگی آن کم شود.
- درمانگر شما می‌تواند به شما اطلاع دهد که چه مقدار کشش باید در ناحیه مورد نظر استفاده کنید. برای اینکه 75 درصد کشش داشته باشید، چسب را تا جایی که میتوانید بکشید و سپس آن را حدود یک چهارم طولش رها کنید.
- هنگامی‌که چسب را کش می‌دهید، از تمام طول انگشت شست خود در سراسر چسب استفاده کنید تا کشش یکنواخت داشته باشید.
- پس از چسباندن چسب، چسب را به مدت چند ثانیه به‌شدت مالش دهید. گرما باعث فعال شدن چسب می‌شود. چسبندگی کامل معمولاً حدود 20 دقیقه طول می‌کشد.
نحوه جدا کردن ایمن چسب کینزیو
اگر بیشتر از چند روز از چسب عضله استفاده میکنید، ممکن است خودبه‌خود شل شود. در اینجا چند نکته برای جدا کردن چسب بدون آسیب رساندن به پوست شما آورده شده است.
- مقداری روغن (مانند روغن بچه یا روغن‌زیتون یا لوسیون) را روی چسب بمالید تا چسب شل شود.
- به‌آرامی آن را بردارید. خم نکنید و بالا نکشید.
- پس از تکان دادن یکسر انتهای چسب، آن را روی پوست خود فشار دهید تا از چسب جدا شود.
- چسب را به‌جای اینکه مستقیماً از جا بکنید، ابتدا به سمت خود بکشید و پوست خود را به‌آرامی فشار دهید تا پروسه کندن آن راحت تر شود.
- در حین حرکت انگشتان خود را در امتداد پوست خود حرکت دهید.
- اگر پوست شما تحریک یا آسیب‌دیده است، از چسب زدن مجدد خودداری کنید و قبل از انجام مجدد اینکار با فیزیوتراپ یا پزشک خود را صحبت کنید.
آیا چسب به پوست من آسیب می‌رساند؟
چسب کنزو از برندهای اصلی و غیر تقلبی، بدون لاتکس و ضد حساسیت است، بنابراین اگر به‌درستی استفاده شود و حساسیت نداشته باشید، نباید باعث واکنش آلرژیک شود. خوب است که ابتدا یک چسب در قسمتی از پوست خود امتحان کنید تا از نداشتن آلرژی و حساسیت خود مطمئن شوید و باخیال راحت استفاده کنید.
جمع بندی
به طور کلی چسب عضله برای بهبود عضلات شما بسیار کاربردی است. چه آسیب دیده باشید و چه عضله شما ضعیف شده باشد این چسب به کمک شما خواهد آمد. چسب کنزوتیپ با بهره گیری از علوم جدید و بیومکانیک ورزشی، طوری طراحی شده است که بدون حساسیت و با حمایت عضلات، درد را در ناحیه آسیب دیده کاهش دهد و به بازتوانی عضله کمک کند. اگر احساس کردید که به این چسب نیاز دارید، پس از مشورت با یک متخصص، حتما از آن استفاده کنید.
