به احتمال زیاد در دوران بارداری با کمردرد مواجه شده باشید. افزایش وزن، تغییرات هورمونی و نداشتن احساس راحتی میتواند بر بدن شما، از جمله کمر شما تأثیر بگذارد. همچنین احتمالاً در حالی که تنها انتظار ناراحتی در دوران بارداری را داشتید، ممکن است انتظار کمردرد بعد از سزارین را نداشته باشید. کمردرد چیزی است که برخی از مادران پس از تولد نوزاد خود تجربه میکنند. این درد در عرض چند ساعت پس از زایمان شروع میشود و ممکن است تا روزها، هفتهها یا ماهها پس از زایمان ادامه یابد. در این مقاله به علل احتمالی کمردرد پس از زایمان سزارین، و همچنین کارهایی که میتوانید برای تسکین این ناراحتی انجام دهید، خواهیم پرداخت.
علل کمردرد بعد از سزارین
کمردرد بعد از زایمان میتواند شما را کلافه کند، به خصوص زمانی که هنوز در دوران نقاهت پس از عمل جراحی هستید. اما باید بگوییم تنها یک دلیل احتمالی برای درد وجود ندارد، بلکه چندین توضیح قابل قبول برای درد پس از زایمان وجود دارد که ممکن است در قسمت بالایی یا پایین کمر خود احساس کنید.
1. تغییرات هورمونی
در دوران بارداری، بدن برای آماده شدن برای زایمان، هورمون بارداری ریلکسین را ترشح میکند. این هورمون رباطها و مفاصل را شل میکند تا فرایند زایمان راحتتر شود. اما بدن این هورمونها را بدون توجه به اینکه زایمان طبیعی دارید یا سزارین، ترشح میکند. وقتی مفاصل و رباطها شل هستند، کوچکترین فعالیت ممکن است باعث درد در قسمت پایین یا وسط کمر شود. اما خبر خوب این است که مفاصل، ماهیچهها و رباطهای شما به تدریج در ماههای بعد از بارداری تقویت میشوند.
2. افزایش وزن
حمل وزن اضافی یکی دیگر از عوامل موثر در بروز کمردرد است. افزایش سایز شما در دوران بارداری یک امر طبیعی است، چرا که شما در حال رشد دادن یک فرد کاملاً جدید هستید. اما وزن اضافی و تغییر مرکز تعادل بدن میتواند به کمر و ستون فقرات شما فشار وارد کند و منجر به کمردرد شود.
3. تغذیه با شیر مادر
شیردهی یک راه عالی برای برقراری ارتباط با کودک است و در طول هر شیردهی، ممکن است با محبت به چشمان کودک خود خیره شوید. اما متأسفانه، حفظ این وضعیت برای مدت طولانی میتواند گردن شما را تحت فشار قرار دهد و باعث ایجاد گردن درد شود که به پشت شما نیز میرسد. وضعیت نامناسب در هنگام شیردهی نیز میتواند باعث کمردرد شود، به خصوص اگر شانههای خود را به سمت کودک خود بالا بیاورید. برای کاهش درد، شانههای خود را شل نگه دارید و یک بالش زیر آرنج خود قرار دهید.
4. اثرات بیهوشی
نوع بیهوشی که قبل از سزارین دریافت میکنید نیز میتواند باعث درد در روزها یا هفتههای پس از زایمان شود. کمر درد بعد از اپیدورال یک امر شایع است. شما ممکن است یک بلوک اپیدورال برای بی حس کردن ناحیه در آماده شدن برای جراحی دریافت کنید. با اپیدورال، پزشک بیهوشی را به ناحیه اطراف نخاع شما تزریق میکند. در همین حال، با بلوک نخاعی، بی حسی نخاعی در عمل سزارین را به شما تزریق میکنند. یکی از مشکلات بلوک اپیدورال یا ستون فقرات این است که میتوانند بعد از زایمان باعث اسپاسم عضلانی و کمر درد بعد از بی حسی نخاعی در نزدیکی نخاع شوند. این اسپاسمها میتوانند هفتهها یا ماهها پس از زایمان ادامه داشته باشند.
راه های درمان کمر درد بعد از سزارین
1. هنگام شیردهی، ایستادن، نشستن و راه رفتن، وضعیت بدنی مناسب داشته باشید
هنگامی که بدن شما خمیده میشود، به سایر قسمتهای بدن فشار وارد میکند که در نهایت میتواند منجر به کمردرد شود. هنگامی که وضعیت بدن شما اصلاح شود، شانس بیشتری برای کاهش کمردرد و تسکین آن پس از زایمان خواهید داشت. وضعیت بدنی صحیح و حرکت با احتیاط به کاهش کمردرد پس از سزارین کمک میکند. سعی کنید از حرکات ناگهانی خودداری کنید و زمانی که کودک خود را بلند میکنید یا در آغوش میگیرید، به جای خم شدن کمر، قسمت مرکزی بدن خود را درگیر کرده و از قسمت باسن خم شوید. همچنین هنگامی که در حال شیر دادن هستید، از یک بالشت در زیر بازوهای خود استفاده کنید تا از خمیدگی به جلو جلوگیری کنید.
2. به تمرینات ملایم بپردازید
در روزهای اولیه بعد از سزارین، شما در انجام کارهای خود محدود خواهید بود و پزشک باید قبل از اینکه ورزش کردن را به شما توصیه کند، میزان بهبودی شما را بررسی کند. شروع ورزش قبل از تایید توسط پزشک میتواند منجر به آسیب بیشتر و بهبودی طولانیتر شود. معمولاً از حدود 6 هفتگی، مادران میتوانند شروع به انجام تمرینات آرام پس از زایمان برای تقویت قلب خود کنند. پس توصیه میکنیم از فواید ورزش برای سلامتی بدن غافل نشوید. کششهای ساده و حرکات ملایمی که میتوانید امتحان کنید عبارتند از:
- پیاده روی
- کششهای گربه-گاو (در حالی که روی دستها و زانوها قرار گرفته اید، پشت خود را به داخل فرو ببرید و قوس دهید)
- ژست کودک (زانو بزنید و دستان خود را در مقابل خود دراز کنید، در حالی که روی پاشنه پای خود نشسته باشید)
- چرخشهای ملایم (در حالی که روی دستها و زانوها هستید، به آرامی سر خود را بچرخانید تا بتوانید پاشنه پای خود را ببینید و به آرامی این حرکت را از هر دو طرف تکرار کنید)
- تمرینات یوگا
- تمرینات کف لگن
اگر در حین ورزش یا حرکات کششی احساس درد یا ناراحتی کردید، فوراً آن را متوقف کنید. انجام حرکات کششی با تکنیک مناسب و در محدوده حرکتی راحت بسیار مهم است. همچنین بیشتر بخوانید: ورزش کگل برای لگن
3. تکنیکهای لیفتینگ
پس از سزارین میتوانید خم شدن را فقط با استفاده از تکنیکهای صحیح لیفتینگ که وزن شما را در قسمتهای مختلف بدن توزیع میکند و فشار روی کمر را کاهش میدهد، شروع کنید. وقتی میخواهید نوزادتان را بلند کنید، از باسن خم شوید یا اگر پایینتر است، زانوهایتان را خم کنید تا به طور پیوسته پایین بیایید. شما برای شرکت در کلاس های توانبخشی ورزش محور در کرج میتوانید به سایت باشگاه آتور مراجعه کنید.
4. از شکم بند استفاده کنید
بستن شکم پس از زایمان یک راه عالی برای کمک به بهبودی بدن شما پس از سزارین است. به خصوص اگر بعد از سزارین کمردرد را تجربه میکنید، یک باند شکم پس از زایمان به آرامی عضلات مرکزی بدن شما را فشرده میکند که انجام فعالیتهای روزانه را بسیار آسانتر میکند. مادرانی که از شکم بند پس از زایمان استفاده کردهاند، متوجه شدهاند که چگونه مواد با خاصیت ارتجاعی بالا از عضلات پشت و شکم آنها در طول دوران نقاهت پس از زایمان طبیعی یا سزارین مراقبت میکند.
5. استراحت کافی داشته باشید
خواب گاهی اوقات بهترین دارو برای بدن ما در دوران نقاهت یا بهبودی است. استراحت به بدن شما فرصتی میدهد تا روی استفاده از انرژی خود برای کمک به بهبودی پس از زایمان و سزارین تمرکز کند. دراز کشیدن یا راحت نشستن نیز به این معنی است که بدن شما آرام است، این امر احتمال کمردرد را کاهش میدهد.
6. آرامش و مدیریت استرس
هنگامی که ما احساس استرس میکنیم، بدن ما هورمونی به نام کورتیزول ترشح میکند که میتواند بدن ما را به روشهای مختلفی از جمله کاهش جریان خون، ایجاد تنش در عضلات، افزایش حساسیت به درد و التهاب تحت تاثیر قرار دهد. میتوانید با شرکت در ورزشهای آرام منظم مانند پیادهروی یا یوگا، خواب کافی و تمرین ذهنآگاهی یا تکنیکهای آرامشبخش مانند مدیتیشن، راههایی برای مدیریت استرس و آرامش پیدا کنید.
7. از گرما یا سرما درمانی استفاده کنید
هیچ چیز آرامشبخشتر از یک حمام آب گرم برای تسکین عضلات یا مفاصل دردناک نیست. همچنین میتوانید با استفاده از کیسههای آب گرم روی ناحیه مورد نظر، تأثیر مشابهی ایجاد کنید تا هر گونه تنش ایجاد شده در ماهیچههایتان را کاهش دهید. قالبهای یخ نیز اثر مشابهی دارند زیرا به کاهش التهاب کمک میکنند و اگر میخواهید برای کاهش هر گونه ناراحتی ماساژ کمر بعد از سزارین انجام دهید، بدن شما را در حالت آرامش بیشتری قرار میدهد.
8. ماساژ بگیرید
شریک زندگی شما، یک دوست یا یک ماساژور حرفهای میتواند برای تسکین هر گونه دردی که در کمر احساس میکنید، به شما ماساژ بدهد. اگر به یک متخصص مراجعه میکنید، مهم است که در مورد جراحی خود به آنها بگویید تا بتوانند در اطراف نواحی حساس آرامتر عمل کنند.
درمان کمر درد بعد از سزارین
فیزیوتراپی
هنگامی که پزشک به شما اجازه داد تا بعد از زایمان سزارین ورزش کنید، میتوانید تمرینات سادهای را انجام دهید که به آرامی عضلات مرکزی بدن شما را کشش داده و تقویت میکند. ورزشهایی مانند حرکات یوگا، پیلاتس، پیادهروی و تکنیکهای تنفسی همگی ورزشهای بیخطری برای درمان کمر درد بعد از سزارین در نظر گرفته میشوند. پیاده روی گردش خون شما را بهبود می بخشد که به نوبه خود اسپاسم و التهاب را کاهش میدهد و به خصوص ورزش در دوران بارداری سه ماهه سوم باعث کاهش کمردرد پس از سزارین میشود.
ماساژ درمانی
یکی از نکات مهم در مورد ماساژ کمر این است که هنگام رزرو ماساژ، باید اطمینان حاصل کنید که ماساژور در مورد ماساژ پس از زایمان آموزش دیده است و همچنین شما باید توسط پزشک معاینه شده باشید. زمان مناسب برای ماساژ معمولاً 6 تا 8 هفته بعد از سزارین است. اما چرا به ماساژ پس از زایمان نیاز داریم؟ از مزایای ماساژ کمر بعد از سزارین، میتوان گفت ماساژ یک راه عالی برای از بین بردن تنش، اسپاسم عضلانی و بهبود گردش خون است. این به بدن شما کمک میکند تا استراحت کند و استرس را از بین ببرد که همچنین احتمال تجربه کمردرد را پس از سزارین کاهش میدهد.
استفاده از داروهای مسکن برای کاهش اسپاسم
اگر همچنان درد کمر را تجربه میکنید یا درد شما بدتر میشود، با پزشک خود در مورد روشهای تسکین درد صحبت کنید. پزشک دارویی را برای شما تجویز میکند که استفاده از آن در دوران شیردهی بی خطر باشد.
کلام آخر
زایمان سزارین چه برنامه ریزی شده باشد چه غیرمنتظره، اغلب با زمان بهبودی طولانیتری همراه است و همچنین احتمال دارد کمی کمردرد داشته باشید. اما این درد معمولاً موقتی است و گاهی اوقات با بهبود وضعیت بدن و انجام کارهای دیگری مانند ماساژ پس از زایمان، قابل کنترل است. اگر درد بعد از چند ماه بهبود نیافت یا در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد کرد، با پزشک خود صحبت کنید تا در مورد گزینههای دیگر برای تسکین درد تصمیم بگیرید.
