شما برایتان این سوال پیش آمده باشد که اسکولیوز چیست؟ در پاسخ به این پرسش باید بگوییم که اسکولیوز یک بیماری است که باعث انحراف و منحنی شدن ستون فقرات میشود. این منحنی ممکن است به سمت چپ یا راست بوده و معمولاً در قسمت‌های پایینی یا بالایی ستون فقرات اتفاق می‌افتد. انحراف ستون فقرات یک ناهنجاری است که فرد مبتلا به اسکولیوز دارای انحنای Cیا S شکل در ستون فقرات خود میشود. اسکولیوز ممکن است به صورت ارثی یا ناشی از عوامل محیطی مانند نشستن بد در طول روز، تحمل وزن بالا یا آسیب دیدن ستون فقرات به وجود آید. علائم اسکولیوز ممکن است شامل درد در منطقه پشت و گردن، ناراحتی و خستگی در حین نشستن یا ایستادن برای مدت طولانی، نابالغی عضلات پشتی، ناراحتی در ناحیه شانه‌ها و شکم، و همچنین اختلالات تنفسی باشد. نکتهی مهمی که باید به آن اشاره کرد این است که ورزش برای اسکولیوز بسیار مفید است و شما میتوانید با شرکت در کلاس های توانبخشی باشگاه آتور از مزایای ورزش برای اسکولیوز بهره برده و به درمان انحنای ستون فقرات خود بپردازید.
علت اسکولیوز چیست؟
علت به وجود آمدن انحراف ستون فقرات ممکن است به عنوان یک علامت بیماری یا به عنوان یک حالت جداگانه از بیماری‌ها ظاهر شود. برخی از علل ممکن شامل موارد زیر هستند:
- اسکولیوز عادی: بسیاری از موارد انحراف ستون فقرات به عنوان اسکولیوز عادی شناخته می‌شوند که علت دقیق آن مشخص نیست. این نوع اسکولیوز بیشتر در دوران نوجوانی ظاهر میشود و به نظر می‌رسد که به عوامل ژنتیکی و محیطی مرتبط باشد. که شما میتوانید از مزایای ورزش برای اسکولیوز به درمان اسکولیوز بپردازید.
- عیوب تولدی: برخی از انحراف‌های ستون فقرات ممکن است به علت عیوب تولدی در ساختارهای استخوانی یا عضلانی رخ دهد.
- نقص‌های عضلانی: ضعف عضلات پشتی و نقص در سیستم عضلانی می‌تواند به انحراف ستون فقرات منجر شود.
- آسیب‌های شناخته‌شده: آسیب به استخوان‌ها، مفاصل، یا انسجه اطراف نیز می‌تواند باعث انحراف ستون فقرات شود.
- مشکلات عصبی: برخی از مشکلات عصبی مانند تشنج و اختلالات حرکتی، میوزیتیس، پولیو و تورم یا آسیب به عصب میتوانند باعث انحراف ستون فقرات شوند.
- عوامل محیطی: نحوه نشستن، حمل و وزنه‌های سنگین، یا استفاده نادرست از میزها و صندلی‌ها نیز میتوانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر ستون فقرات تأثیر بگذارند.
با توجه به این که علت انحنای ستون فقرات متنوع است، تشخیص دقیق و درمان مناسب نیاز به ارزیابی تخصصی توسط پزشکان متخصص در این زمینه دارد.
علائم اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات
نشانه‌های اسکولیوز ممکن است متنوع باشند و بسته به شدت اختلال و نوع آن متفاوت باشند. برخی از نشانه‌های معمول کجی ستون فقرات عبارتند از:
- خمیدگی غیرطبیعی ستون فقرات: شاید بخشی از ستون فقرات به شکل “S” یا “C” خمیده باشد که قابل مشاهده باشد.
- ناهمواری در خط میانی پشت: وقتی که فرد ایستاده است، ممکن است مشاهده شود که خط میانی پشت (خطی که از نقطه‌ی میانی سر و گردن تا نقطه‌ی میانی کمر امتداد دارد) ناهموار یا منحنی شده است.
- شانه‌های ناهمتاه: یک شانه ممکن است بلندتر یا پایین‌تر از دیگری باشد، که این موضوع نشانگر اختلال در ستون فقرات است.
- ناتوانی حرکتی: برخی از افراد با اسکولیوز ممکن است مشکلاتی در حرکت و انعطاف‌پذیری داشته باشند که با تمرینات مخصوص میتوانند به درمان اسکولیوز با ورزش بپردازند.
- درد در ناحیه کمر: درد معمولاً در ناحیه کمر و گاهی در منطقه‌های دیگر مانند شانه‌ها و گردن ممکن است وجود داشته باشد.
- مشکلات تنفسی: در موارد شدیدتر، اسکولیوز می‌تواند به مشکلات تنفسی منجر شود.
- تغییر در موقعیت لگن: تغییرات در ستون فقرات ممکن است باعث تغییر در موقعیت لگن و بنابراین تغییر در توازن بدن شود.
در صورتی که احساس می‌کنید که شما یا کسی دیگر ممکن است اسکولیوز داشته باشید، مهم است که یک پزشک یا متخصص ارتوپدی مشاوره و ارزیابی کند. این اقدام می‌تواند به تشخیص دقیق و تعیین طرح درمان مناسب کمک کند.
روشهای درمان اسکولیوز
درمان اسکولیوز به شدت و نوع اختلال، سن فرد و سایر عوامل بستگی دارد. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مشاهده و پیگیری: در برخی از موارد اسکولیوز، ممکن است پزشک توصیه کند فقط مشاهده و پیگیری انجام شود، به خصوص اگر اختلال به حدی شدید نباشد و درحال پیشرفت نباشد.
- ورزش و فیزیوتراپی: ورزش و فیزیوتراپی میتوانند به تقویت عضلات پشتی کمک کنند و در برخی موارد از پیشرفت اسکولیوز جلوگیری کنند.
- استفاده از کمربند و ادوات حمایتی: در بعضی موارد، استفاده از کمربندها یا ادوات حمایتی می‌تواند به بهبود قرارگیری استخوان‌ها کمک کند.
- تغییرات در رفتارهای روزمره: به عنوان مثال، بهینه‌سازی محیط کار یا تغییر در نحوه نشستن و ایستادن می‌تواند به کنترل اسکولیوز و کاهش عوارض آن کمک کند.
- کمرهای تراپی: برخی از افراد ممکن است از کمرهای تراپی برای حمایت از ناحیه کمری خود استفاده کنند.
- درمان دارویی: در بعضی از موارد، پزشک ممکن است داروهایی که به عنوان مسکن یا ضد التهاب عمل میکنند، تجویز کند.
- جراحی: در موارد شدید اسکولیوز، جراحی ممکن است لازم باشد. در این روش، با حذف بخشی از استخوان یا با استفاده از ابزارهای فلزی، ستون فقرات به وضعیت نرمال باز می‌گردد.
تصمیم در مورد درمان اسکولیوز باید توسط یک پزشک متخصص با توجه به وضعیت خاص هر فرد گرفته شود. اهمیت مشاوره با یک تیم درمانی متخصص و پیشرفت های روزافزون در زمینه‌ی درمان اسکولیوز بسیار مهم است.
ورزش های مناسب برای اسکولیوز
همانطور که پیشتر گفته شد ورزش برای اسکولیوز بسیار مفید است زیرا، ورزش‌ها میتوانند نقش مهمی در مدیریت و درمان اسکولیوز ایفا کنند. انجام ورزشهای منظم و مناسب می‌تواند به بهبود وضعیت اسکولیوز کمک کند. ورزشهایی که به تعادل بدن کمک میکنند هم میتوانند در بهبود اسکولیوز مؤثر باشند. ورزش‌ها همچنین میتوانند به افزایش قدرت عضلات محیطی و پشتی کمک کرده و فشار و استرس را کاهش دهند. این موارد میتوانند به تصحیح وضعیت اسکولیوز کمک کرده و از پیشرفت بیماری جلوگیری کنند. به همین دلیل، ورزشهای منظم و با راهبرد میتوانند به بهبود و آرامش بخشیدن به بیماران با اسکولیوز کمک کنند. با این حال، نوع و شدت اسکولیوز، وضعیت سلامت عمومی، و سن فرد تأثیرگذار بر انتخاب ورزش‌ها دارند. در هر صورت، قبل از شروع هر برنامه ورزشی، مهم است با یک پزشک یا متخصص فیزیوتراپی مشورت کنید. برخی از ورزشهای اصلاحی که میتوانند در درمان اسکولیوز کمک کنند، عبارتند از:
۱. شنا:
شنا یک فعالیت آرام و با کمترین فشار بر روی استخوان‌هاست. این ورزش می‌تواند عضلات را تقویت کرده و به تقویت قلب و عروق کمک کند.
۲. یوگا:
یوگا شامل حرکات اصلاحی در درمان اسکولیوز است که برای افزایش انعطاف پذیری، تقویت عضلات، و ترکیب حرکات تصحیحی است. ورزشهای یوگا مانند “کاتونگ” (Cat-Cow) و “ساپتا کوناریاسان” (Seated Side Stretch) میتوانند به بهبود وضعیت اسکولیوز کمک کنند.
۳. پیادهروی:
از ورزش برای اسکولیوز میتوان به پیادهروی اشاره کرد. پیادهروی، به خصوص با حفظ قوام و نگهداری وضعیت صحیح بدن، می‌تواند به تقویت عضلات پشتی و کمری کمک کند، و به درمان پای پرانتزی با ورزش نیز بپردازد.
۴. تمرینات تقویت عضلانی:
تمرینات تقویتی که بر روی عضلات پشتی، شکمی و کمری تأکید دارند، میتوانند به تقویت و پشتیبانی از ستون فقرات کمک کنند. این تمرینات میتوانند شامل کرانچ‌ها (crunches)، پلانک (plank) و تمرینات با مدارهای مخصوص باشند.
۵. تمرینات انعطاف‌پذیری:
تمرینات انعطاف‌پذیری مانند کشش عضلات پشتی و کمر، میتوانند به بهبود انعطاف و جلوگیری از ایجاد فشار اضافی بر روی استخوان‌ها کمک کرده و به مرور باعث صاف شدن ستون فقرات شوند.
همچنین، ممکن است تمرینات خاص دیگری بر اساس نوع اسکولیوز و وضعیت هر فرد توصیه شود. باید توجه داشت که ورزشهای مضر برای انحراف ستون فقرات ورزشهایی هستند که فشار و استرس زیادی بر ستون فقرات وارد میکنند.
تمرینات مفید برای درمان اسکولیوز
برخی از حرکات اصلاحی برای قوز کمر و تمرینات توصیه شده به بیماران اسکولیوز شامل موارد زیر هستند:
کشش خلاف جهت قوس ستون فقرات
برای انجام این حرکت ابتدا باید با پزشک مشورت کرده تا انحنای ستون فقرات خود را بشناسید که به چه سمتی مایل شده است. سپس خلاف جهت قوس ستون فقرات این کشش را در حالت ایستاده، نشسته یا خوابیده انجام دهید.
حرکات لگن
به پشت دراز بکشید و زانوهای خود را خم کرده بطوریکه کف پا مستقیما بر روی زمین قرار بگیرد سپس دستهای خود را به سمت زانوها نزدیک کنید تا شانه و کتف ها کمی از زمین فاصله بگیرند. در این حالت عضلات شکمی را منقبض میشود. پنج تا ده ثانیه در همین وضعیت باقی بماند و سپس به حالت اولیه بازگردد.
تقویت عضلات اطراف ستون فقرات
در حالت چهار دست و پا قرار بگیرید سپس ابتدا یکی از پاها را از پشت بالا برده و صاف بمدت ده ثانیه نگه دارید. پا را به حالت اول برگردانده و همین حرکت را برای سمت مقابل انجام دهید.
حرکت آرامشی برای عضلات
انجام این حرکت به کاهش کمر درد ناشی از اسکولیوز کمک می کند. برای انجام این حرکت شما باید بر روی سطح نرم مثل تشک یوگا به پشت دراز کشیده و سپس بازوهای خود را باز و عضلات بدنش را شل کند. این کار موجب آرامش و تسکین عضلات و بهبود اسکولیوز می شود.
حرکت تعادلی اسکولیوز
ابتدا در حالت ایستاده چشمها را باز نگه داشته و یک زانو را به سمت بالا بلند کنید و روی یک پا تعادل خود را چند ثانیه ای حفظ کنید. سپس این کار را با پای مخالف نیز انجام دهد.
سخن پایانی
اسکولیوز نوعی بیماری است که با انحنای غیرطبیعی ستون فقرات، همراه است. این بیماری علل مختلفی دارد که برایتان بیان کردیم. افراد مبتلا به این بیماری نیازمند مراقبت های مخصوص برای بهبودی هستند. ورزش های مناسب برای اسکولیوز مفید است اما باید به این نکته نیز اشاره کرد که انجام حرکات ورزشی موجب درمان قطعی این بیماری نمی شود؛ اما در کاهش پیشرفت بیماری، تاثیرگذار است.
