انتخاب ورزش براساس تیپ بدنی

برای انتخاب ورزش حرفه ای خود تنها علاقه کافی نیست، به تیپ بدنی خود هم دقت کنید. تیپ بدنی مناسب برای هر ورزش خاص یک نقطه شروع برای آن ورزش خواهد بود و همین نکات کوچک است که موفقیت یا شکست را رقم می زند. دوندگان ماراتن معمولاً سبک و لاغر هستند، شناگران  بدنی باریک و کشیده یا پاهای بلندی دارند و پاورلیفترها هم بلوک‌های عضلانی محکم با دست‌ و پاهای کوتاه دارند. بنابراین، آیا تیپ بدنی شما و در واقع نحوه عملکرد بدن شما با ورزش خاصی که انتخاب می کنید مطابقت دارد؟ یا بدن شما به دلیل انتخاب نادرست رشته ورزشی، یا چالش های جدی روبرو شده است؟
یک فرد یک و نیم متری شانس کمی برای تبدیل شدن به یک بسکتبالیست دارد، و داشتن قد بالای ۱/۸ متر، با پرش های بلند مدال طلای المپیک را برای شما به ثمر نمی آورد. مگر اینکه این وضعیت بدنی با شرایط دیگری مثل هوش تاکتیکی، دسترسی به تجهیزات مناسب، پشتیبان پزشکی، شرایط روانی بهینه و نگرش پیروزی همراه شود.

تکنیک مهم است

در شنا، تنها 5 تا 10 درصد نیروی محرکه از پاها می آید، بنابراین داشتن پاهای کشیده یک تکنیک حیاتی است. جاناتان رابینسون، دانشمند ورزشی کاربردی در بخش توسعه ورزش دانشگاه باث، به اهمیت تکنیک اشاره می کند. برای روشن شدن این موضوع، او از ورزشکاران رشته سخت سه‌گانه نام می‌برد که همگی فوق‌العاده تناسب اندام دارند، اما اگر تکنیک شنای ضعیفی داشته باشند، ممکن است نتوانند به استانداردهای مدنظر در مسابقه برسند.

فیزیک بدنی را داشته باشید می توانید ورزش را شروع کنید

یک موسسه ورزش استرالیایی برنامه استعدادیابی را راه اندازی کرد. آنها شروع به جستجوی مدارس برای پیداکردن نوجوانان 14-16 ساله با تیپ بدنی مدنظر خود کردند تا ورزشکاران نخبه و مناسب هر رشته ورزشی را پیدا کنند. یکی از اولین یافته های آنها مگان استیل بود. در سال 1987، او هرگز در زندگی خود به پارو دست نزده بود، اما تقریباً تیپ بدنی مناسبی برای یک پاروزن داشت. پس از آماده سازی فشرده، او در المپیک 1996 آتلانتا در قایقرانی زنان به مدال طلا دست یافت.

فیزیک مناسب ورزشی

با پیشرفت عجیب و باور نکردنی علم ژنتیک، این علم یه ورزش هم ورود پیدا کرده است و اکنون جستجوها تنها به پیدا کردن تیپ بدنی مناسب رشته ورزشی محدود نمی شود، بلکه استعدادیاب ها دنبال “ژن های عملکرد” نیز هستند. توانایی استفاده بهینه از اکسیژن در بدن و رساندن به موقع آن به عضلات از کارکرد های این ژن است. ژن EPOR فرآیند تولید گلبول‌های قرمز را آغاز می‌کند و سپس خاموش می‌شود، اما یک جهش ژنتیکی به این معنی است که به کار خود ادامه می‌دهد و منجر به تولید غیرطبیعی گلبول‌های قرمز خون می‌شود و همین جهش عملکرد بدنی را به شکلی قابل توجهی افزایش می دهد.

محققان یک خانواده فنلاندی را مثال می زنند که تمام اعضای  خانواده ژن EPOR دارند و تعدادی از آنها ورزشکاران استقامتی بودند و مقام های جهانی داشتند، از جمله قهرمان اسکی برنده مدال طلای کراس کانتری، یعنی Eero Mantyranta. پس علاوه بر توجه به تیپ بدنی برای انتخاب ورزشکار، در آینده ای نه چندان دور وجود این ژن در بدن هم به یکی از فاکتورهای مهم استعدادیاب های ورزشی تبدیل خواهد شد.

قبیله کالنجین از کشور کنیا دارای 40 درصد مدال های جهانی در رشته دومیدانی و دو ماراتن هستند.

با این آمار هایی که تا اینجا دادیم باید متوجه شده باشید که برای انتخاب ورزش مورد نظر خود علاوه بر علاقه، دو فاکتور دیگر را هم مدنظر داشته باشید یکی تیپ بدنی و دیگر ژنتیک. در دومیدانی همیشه رقبای آفریقایی جزو نفرات برتر حضور دارند. اگر یک روز تلویزیون را روشن کردید و فینال مسابقات دومیدانی المپیک بود و یک آفریقایی جزو نفرات اصلی و پیشتاز نبود، باید کمی به حرف های ما شک کنید. تنها یک هشتم جمعیت جهان سیاه پوست هستند با اینحال قبیله کالنجین از کنیا دارای 40 درصد مدال های کلاس جهانی برای دوی ماراتن است. ویژگی مردم کنیایی به خصوص قبیله کالنجین این است که پاهای باریک و عضلات ساق پای بلد دارند که یک آناتومی ایده آل برای دوندگان است. نکته دیگری که باید به آن توجه کنیم این است که آنها در ارتفاع بیش از ۶۰۰ متری از سطح دریا زندگی می کنند، که به افزایش میزان گلبول های قرمز بدن و ظرفیت قلبی عروقی آنها کمک می کند، که این موضوع برای دویدن در مسافت های طولانی بسیار حیاتی است.
پس آنچه ما در مورد انواع مختلف تیپ بدنی و فیزیولوژیکی می دانیم این است که هر تیپ بدنی برای ورزش های خاصی مناسب است.

ویژگی های تیرانداز ایده آل

شاید فکر کنید تیراندازی ورزشی است که نیازی به تناسب اندام ندارد و فقط باید دراز بکشید و تیراندازی کنید، درحالی که تیراندازهای حرفه ای و بی نقص دارای آمادگی قلبی عروقی عالی و ضربان قلب پایین هستند که می توانند ضربان قلبشان را کند کنند. در لحظات حساس و ثانیه های شلیک (بدون اینکه خودشان بدانند) می توانند ضربان قلب خود را 20 ضربه کاهش دهند و دقیقاً بین ضربان های قلب شلیک کنند. تیراندازی با اسلحه دستی یا همان تپانچه، نیز به ماهیچه های بالاتنه قوی نیاز دارد.

ویژگی پاروزن های ایده آل

قایقران ها باید این ویژگی ها را داشته باشد: قد بلند، سنگین وزن اما با چربی بدن کم (در مردان 10 درصد)، شانه های پهن و اندام بلند و نیرومند. قلب این افراد توانایی پمپاژ 40 لیتر خون در دقیقه را دارد. قایقران ها یک ویژگی منحصر به فرد دارند که در بین هر ورزشکار از هر رشته ای بی نظیر است. پارو زن ها بیشترین میزان جذب اکسیژن را در بین هر ورزشکاری و بالاترین میزان مصرف هوا، که 300 لیتر در دقیقه است، را دارند.

ویژگی های شناگر ایده آل

شناگران باید این ویژگی های بدنی را داشته باشند: باسنی بلند و باریک، با اندام های کشیده و بلند به ویژه بازوهای بلند، شانه های پهن و دست و پاهای بزرگ دارند. ورزشکارانی با این ویژگی های بدنی یک مزیت ذاتی در مسابقه با ورزشکاران دیگر خواهند داشت که پیش از شروع مسابقه و به آب زدنشان، می توان تشخیص داد پیروزی با کدام ورزشکار خواهد بود. ویژگی های بدنی که در بالا گفتیم بیشتر به مشخصات سوماتوتایپ مزومورف نزدیک بود‌. پس اگر تیپ بدنی مزومورف دارید می توانید به رشته ورزشی شنا هم فکر کنید. بیشتر کسانی که این تیپ بدنی را دارند و در سطح مسابقات قهرمانی شرکت می کنند، شناگرانی سرعتی با سیستم تولید انرژی بالا در بدنشان هستند.

ویژگی های دونده 100 متر ایده آل

تحقیقات نشان می‌دهد که یک دونده سرعت 100 متر باید قد بلندی داشته باشد و نیز دارای شکل بدنی مزومورف با درصد بالایی از فیبرهای عضلانی تند انقباض (بیش از 80%) باشد. همچنین دونده های حرفه ای در این رشته ورزشی، دارای پاها و باسن نسبتاً باریک هستند که مزیت بیومکانیکی به همراه دارد. آن‌ها آنقدر سریع از سوخت ماهیچه‌ها استفاده می‌کنند که اساساً تا پایان مسابقه سوخت و ساز بسیار بالایی دارند.

ویژگی های دونده ماراتن ایده آل

دونده ماراتن دارای ساختار اسکلت بندی سبک، پاهای باریک و قد کوچک تا متوسط است. دیگر مورد قابل ذکر این است که این ورزشکاران درصد بالایی از فیبرهای عضلانی کند انقباض دارند و توانایی جذب حداکثری اکسیژن را دارند. آنها می توانند کم آبی را تحمل کنند و همچنین عضلات آنها ظرفیت ذخیره سازی بالایی برای گلیکوژن دارند.
در مورد گلیکوژن باید بگوییم که، این ماده گلوکز و کربوهیدرات هایی است که در کبد، ماهیچه و مغز ما ذخیره شده است و زمانی که به انرژی کربوهیدرات نیاز داشته باشیم، گلیکوژن به سرعت توسط سلول های عضلانی به گلوکز تبدیل می شود.

ویژگی های وزنه بردار ایده آل

وزنه برداران خوب، نه قد بلند دارند و نه دست و پاهای کشیده. بلکه باید قد کوتاه و دست و پاهای جمع تری داشته باشند تا اهرم کارآمدتری هنگام بلند کردن وزنه داشته باشند. سیستم قلبی عروقی آنها قادر است که در برابر افزایش ناگهانی فشار خون بالا، مقاومت کند. همچنین داشتن درصد بالایی از فیبرهای عضلانی تند انقباض، از دیگر ویژگی های این افراد است.
در کل یک قاعده این است که افرادی که تیپ بدنی مزومورف و ساختار عضلانی خوبی داشته باشند و در کنار آن قد متوسط و دست و پای کوتاه داشته باشند، می توانند وزنه برداران خوبی شوند.

ویژگی های ژیمناست زن ایده آل

ژیمناست زن جثه ای کوچک، با بدنی باریک دارد که امکان چرخش سریع، تعادل، نسبت قدرت به وزن بالا را فراهم می کند. این افراد در اوایل نوجوانی به طور غیرمعمولی و پیوسته رشد کرده اند. پس یکی از سرنخ ها برای اینکه بفهمید آیا برای ژیمناستیک مناسب هستید یا نه، این است که در اوایل نوجوانی رشد بدنی خوبی داشته باشید.

ماهیچه ها و مورف ها

تحقیقات نشان می‌دهد که عضلات برخی از افراد ظرفیت بیشتری برای حرکات انفجاری در زمان کوتاه دارند. در حالی که برخی دیگر از افراد عضلاتشان قدرت ثابت دارد. گروه اول برای مسابقات قدرتی و گروه دوم برای ورزش های استقامتی مناسب تر هستند.

ترکیب عضلانی: انقباض تند و انقباض کند

ماهیچه ها از دو نوع فیبر عضلانی مختلف تشکیل شده اند.

نوع بدن: اکتومورف، مزومورف، اندومورف؟

• مزومورف‌ها معمولاً با ساختار عضلات قوی، پررشته و بدن متوسط ارتباط دارد. آنها به نسبت به راحتی عضلات پرورش می‌دهند و ممکن است شکل بدنی ایده‌آل برای ورزشکاران باشند. مردان مستطیل شکل و زنان به شکل ساعت شنی هستند.
• اکتومورف ها بدنی ظریف و ماهیچه ای با مچ های کوچک دارند. این افراد دارای استخوان‌های ظریف و بلند و توده چربی بیشتری ممکن است داشته باشند. توزیع چربی در این افراد بیشتر در ناحیه شکم و سینه ممکن است باشد.
• اندومورف‌ها دارای اندام‌های کوتاه‌تر، کمر بلندتر، دست‌ها و پاهای کوچک‌تر دارند. به طور کلی این افراد معمولاً بلند و نازک هستند. آنها ممکن است دارای استخوان‌های بلند و عضلات نسبتاً ضعیف باشند. سرعت متابولیسم بالای این افراد باعث می‌شود به سرعت وزن کم کنند و در افزایش وزن به زحمت بیفتند.