انواع تیپ بدنی

تاکنون برای رسیدن به اندام دلخواه، تجربه‌ی مختلف ورزش‌ها و رژیم‌های غذایی راکسب کرده‌ام، اما با وجود تلاش‌ها، به اندام مطلوب نرسیده‌ام؟ آیا در مورد انواع تیپ بدنی اطلاعی دارید؟ دلیل این اختلافات در تیپ‌های بدنی مختلف است. هر فرد بر اساس ساختار اسکلتی و شکل کلی بدن، یک تیپ بدنی خاص دارد که از دیگران متمایز است. در ادامه توضیح می‌دهیم که تیپ بدنی چیست؟ چگونه می‌توانیم تیپ بدنی خود را تشخیص دهیم؟ اگر به شناخت تیپ بدنی خود و رعایت رژیم غذایی مناسب تمایل دارید، بهتر است با مربی ورزشی تحصیل‌کرده مشورت نمایید. برای ارتباط با دکتر مرتضی نعمتی، موسس باشگاه آتور و متخصص بیومکانیک ورزشی، می‌توانید از طریق این وبسایت با ایشان در تماس باشید.

تیپ بدنی چیست؟

بدن افراد اشکال و اندازه‌های متفاوتی دارد که این تنوع اندام‌ها را منحصر به فرد می‌کند. ممکن است یک بدن یک فرد انحنای بیشتری داشته باشد، و بدن فردی دیگر،شانه‌های پهن تری داشته باشد. برخی افراد عضلات بیشتر و برخی دیگر چربی بیشتر داشته باشند. تیپ بدنی مشخصه توزیع چربی و عضله در بدن دارد. برخی افراد لاغر و بلند هستند و برخی دیگر چربی بیشتری دارند که به آنها “توپر” می‌گویند. این تفاوت‌ها باعث مواجهه با چالش‌های مختلف در افزایش یا کاهش وزن برای هر فرد می‌شود.

در دهه ۴۰ میلادی، روان‌شناسی به‌نام ویلیام اچ. شلدون مفهوم انواع تیپ بدنی یا سوماتوتیپ‌ها را مطرح کرد. طبق این نظریه، سه نوع سوماتوتیپ وجود دارد. شکل کلی بدن تا حد زیادی ثابت است و برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی و روانی نیز به این تیپ‌ها وابسته است. امروزه این نظریه تغییر یافته و تا حد زیادی تنها شکل کلی آن باقی مانده است. در واقع، ویژگی‌های فیزیولوژیکی تعیین‌کننده نوع سوماتوتیپ هستند و شکل کلی بدن نمی‌تواند وضعیت فیزیولوژیک را به خوبی تعیین کند. اگر می‌خواهید بدانید که تیپ بدنی شما به کدام سوماتوتیپ نزدیک‌تر است، باید با این سه تیپ آشنا شده و از ویژگی‌های آنها مطلع شوید.

بعد از بلوغ، تیپ بدنی افراد به وضوح آشکار می‌شود و این تفاوت‌ها علاوه بر وراثت، به تغذیه، عادات غذایی، سطح فعالیت، سبک زندگی و تغییرات هورمونی نیز بستگی دارد.

انواع تیپ بدنی

برای شناخت بهتر تیپ بدنی خود، بهتر است با انواع تیپ بدنی آشنا شوید تا بتوانید در افزایش یا کاهش وزن و تقویت عضلات، بهتر عمل کنید. البته هر برنامه تمرین و رژیم غذایی برای هر فرد متفاوت است و افراد باید با توجه به تیپ بدنی خود، برنامه تمرینی خاصی را انتخاب کنند. جهت مشاوره و دریافت برنامه ورزشی متناسب با تیپ بدنی با باشگاه آتور تماس بگیرید.

 اگر در ذهن شما سوال پیش آمده است که تیپ بدنی من چیست؟ باید بگویم که سه تیپ بدنی وجود دارد:

• اکتومورف : افراد اکتومورف معمولاً نازک و بلند هستند. این افراد دارای استخوان‌های ظریف و بلند و توده چربی بیشتری ممکن است داشته باشند. ویژگی‌های بدنی: توزیع چربی در این افراد بیشتر در ناحیه شکم و سینه ممکن است باشد.
• مزومورف : تیپ بدنی مزومورف معمولاً با ساختار عضلات قوی، پررشته و بدن متوسط ارتباط دارد. ویژگی‌های بدنی: آنها به نسبت به راحتی عضلات پرورش می‌دهند و ممکن است شکل بدنی ایده‌آل برای ورزشکاران باشند.
• اندومورف : این افراد معمولاً بلند و نازک هستند. آنها ممکن است دارای استخوان‌های بلند و عضلات نسبتاً ضعیف باشند. ویژگی‌های بدنی: سرعت متابولیسم بالای این افراد باعث می‌شود به سرعت وزن کم کنند و در افزایش وزن به زحمت بیفتند.

تشخیص تیپ بدنی می‌تواند به افراد در انتخاب برنامه‌های تمرینی و تغذیه‌ای مناسب کمک کند. این تقسیم‌بندی به عنوان یک راهنمای کلی در طراحی برنامه تمرینی و مدیریت وزن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تیپ‌های بدنی ترکیبی

۱. اکتو مزومورف : این تیپ بدنی در ورزشکاران دیده می شود که بدن هایی تراشخورده و زیبا دارند و افراد با این نوع تیپ بدنی ترکیبی، تناسب اندام بسیار بالایی دارند. نیم تنه آنها به شکل ۷ است و در مجموع لاغر اما عضلانی هستند.

۲. مزو اندومورف : در میان تیپ‌های بدنی ترکیبی، مزواندومورف شایع‌ترین تیپ بدنی است. بسیاری از بدنسازان و ورزشکاران ورزش‌هایی که برخورد در آنها معمولی است (مثل فوتبال) این تیپ بدنی را دارند. مشخصات این تیپ بدنی شامل بازوها و پاهای قطور و قفسه سینه پهن می‌باشد. بدن این افراد آب و یک لایه چربی را بالای عضلاتشان حفظ می‌کند.

۳. اکتو اندومورف : معمولاً این ترکیب بدنی اکتسابی است، به این معنی که فرد به دلیل تغذیه ناصحیح، کم‌فعالیتی یا ترکیبی از این دو، چربی زیادی به بدن خود اضافه کرده است. این افراد معمولاً دست‌وپاهای گوشتی کشیده و استخوان‌بندی ریزی دارند و میان‌تنه‌شان نرم و سینه‌هایشان افتاده است.

تیپ‌های بدنی در زنان

تفکیک تیپ‌های بدنی برای خانم‌ها و آقایان ذکر شده است. هرچند برخی این تیپ‌ها را به طور خاص برای آقایان تعریف می‌کنند و برای خانم‌ها تیپ‌های بدنی متفاوتی در نظر می‌گیرند. معمولاً چربی در بدن زنان بیشتر از مردان است و سینه، باسن و ران‌ها بزرگ‌تر و با انحنای بیشتری هستند.

تیپ‌های متداول در زنان شامل:

1. فرم بدن مثلث معکوس : در این فرم، نیمه پایینی بدن کوچک‌تر از نیمه بالایی است. شانه‌ها از باسن بزرگ‌تر بوده و افزایش وزن بیشتر در نیمه بالایی بدن دیده می‌شود.
2. فرم بدن گلابی یا مثلث : شکل کلی بدن این افراد مثلثی است که شانه‌ها کوچک‌تر از باسن بوده و وزن بیشتر در باسن و ران‌ها توزیع شده است.
3. فرم بدن بیضی یا سیب : در این تیپ، نیمه بالایی و پایینی بدن باریک است و بیشتر وزن در ناحیه سینه و شکم قرار دارد و پاها باریک هستند
4. فرم بدن مستطیل : در بدن این افراد انحنا وجود ندارد و خط کمر و باسن دیده نمی‌شود. پهنای شانه‌ها با باسن یکسان بوده و توزیع وزن در کل بدن یکسان است.
5. فرم بدن ساعت شنی : نیمه پایینی و بالایی بدن به یک اندازه پهن است و کمر کوچک‌تر از سینه و باسن است.

روش تشخیص تیپ بدنی

جهت تشخیص تیپ بدنی خود، از یک تست سه‌گزینه‌ای استفاده کنید که متشکل از سؤالات زیر است :

1.وقتی در آینه به بدن خود نگاه می‌کنید، کدام یک از بخش‌های زیر برجسته‌تر به‌ نظر می‌رسند؟

الف) استخوان

ب) عضله

ج) چربی

2. استخوان‌بندی شما چطور است؟

الف) استخوان‌بندی ریزی دارم

ب) استخوان‌بندی متوسطی دارم

ج) استخوان‌بندی نسبتا درشتی دارم

3. شانه‌هایتان در مقایسه با باسنتان چطورند؟

الف) عرض شانه‌هایم از باسنم کمتر است

ب) عرض آنها تقریبا به‌اندازه باسنم است

ج) عرض شانه‌هایم از باسنم بیشتر است

4. کدام‌یک از اشیای زیر بیشتر شبیه بدن شما هستند؟

الف) مداد

ب) ساعت شنی

ج) گلابی

5. در نوجوانی یا جوانی که کامل قد کشیده بودید، چه ظاهری داشتید؟

الف) لاغر به‌ نظر می‌رسیدم و بدنی کشیده داشتم.

ب) توپر به‌ نظر می‌رسیدم و بدنی قوی داشتم.

ج) بدنم تنومند و نرم به نظر می‌رسید

6. اگر منظم ورزش کنید و سپس چند ماه ورزش نکنید، چه اتفاقی برای بدنتان می‌افتد؟

الف) سریعا از حجم عضلات بدنم کم می‌شود

ب) بدنم تغییر چندانی نخواهد کرد

ج) بدنم خیلی نرم می‌شود و حتی ممکن است وزن زیاد کنم

7. اگر بخواهید وزن خود را افزایش دهید، کدام جمله تلاشتان را بهتر توصیف می‌کند؟

الف) افزایش عضله یا چربی برای من سخت است

ب) به‌راحتی می‌توانم وزن کم کنم یا حتی اضافه کنم

ج) افزایش وزن برای من راحت است، اما به‌سختی می‌توانم وزن کم کنم

8. وقتی شلوار جین می‌پوشید، کجای بدنتان بیشتر به شلوار می‌چسبد؟

الف) اصلا نمی‌چسبد و حتما باید از کمربند استفاده کنم.

ب) ران‌هایم به شلوار می‌چسبند و کمی پوشیدنش را سخت می‌کنند

ج) شلوار بیشتر به شکم یا باسنم می‌چسبد

9. اگر یک مچ دست خود را با انگشت میانه و شست دست دیگرتان بگیرید

الف) انگشت میانه و شستم اندکی روی هم قرار می‌گیرند

ب) انگشت میانه و شستم به‌سختی به هم می‌رسند

ج) انگشت میانه و شستم به هم نمی‌رسند

10. وقتی غذایی با کربوهیدرات فراوان می‌خورید (مثلا پاستا یا پیتزا)، بعد از آن چه احساسی دارید؟

الف) مانند همیشه‌ام و مشکلی ندارم

ب) در کل احساس خوبی دارم، اما احساس می‌کنم عضلات شکمم خیلی سفت هستند یا شکمم پر است

ج) اکثر اوقات چند ساعت پس از آن احساس خستگی یا نفخ می‌کنم.

توجه داشته باشید که این تست بر اساس ترکیب پاسخ‌های الف، ب و ج انجام شده است. اگر اغلب پاسخ‌های شما الف باشد، تیپ بدنی شما اکتومورف است. اگر بیشتر از همه گزینه ب یا ج را انتخاب کرده‌اید، به‌ترتیب مزومورف یا اندومورف هستید.

اگر تعداد پاسخ‌هایتان برای ۲ گزینه نسبتا یکسان است، مثلا ۵ و ۵ یا حتی ۶ و ۴، احتمالا تیپ بدنی ترکیبی دارید. مثلا اگر پاسخ‌هایتان بین گزینه‌های الف و ب تقسیم شده باشند، تیپ بدنی اکتو مزومورف دارید و اگر گزینه ب و ج را تقریبا برابر انتخاب کرده باشید، مزو اندومورف هستید. تعداد پاسخ‌های برابر یا تقریبا برابر بین دو گزینه الف و ج نیز نشان می‌دهد که تیپ بدنی اکتو اندومورف دارید.

اکنون که تیپ بدنی خود را شناخته اید پیشنهاد می کنیم از بالای صفحه مقاله مرتبط با تیپ بدنی خود را مطالعه کنید تا اطلاعات تکمیلی تری درباره گروه بدنی خود دریافت کنید.

جمع بندی

در این مقاله به آشنایی جامع با انواع تیپ‌های بدنی پرداخته شد و رویه‌های تشخیص متناسب با هر گروه بدنی را ارائه دادیم. تفاوت‌ها و ویژگی‌های هر تیپ بدنی با توضیحات مفصل معرفی شدند، که می‌تواند به افراد کمک کند تا بهترین راهکارها و برنامه‌های تناسب اندام بر اساس تیپ بدنی خود را انتخاب کنند. به طور کلی، شناخت تیپ بدنی فرد نه تنها به بهبود وضعیت فیزیکی کمک می‌کند بلکه به ایجاد طرح غذایی و برنامه ورزشی متناسب با نیازهای بدنی افراد کمک خواهد کرد. این اطلاعات می‌توانند ابزار مهمی برای سلامتی و بهبود کیفیت زندگی افراد باشند، به خصوص زمانی که به دنبال راهکارهای شخصی‌سازی برای تحقق اهداف فیزیکی خود هستند.