از مهم ترین ترندهای دنیای ورزش به خصوص فیتنس کاران تمرینات فانکشنال است. ورزش فیتنس در طول سال های متوالی به دنبال سبک های مختلفی از تمرینات بوده است که این ورزش را بتواند در همه جهات فانکشنال (کاربردی) کند. اما ورزش های فانکشنال چیست؟ فواید ورزش های فانکشنال (کاربردی) برای بدن چیست؟ تفاوت این تمرینات با سایر تمرینات ورزشی در چیست؟ با همراه باشید تا علاوه بر معرفی تمرینات فانکشنال، مزایا و تفاوت های آن با سایر ورزش ها را نیز بررسی کنیم.
تمرینات فانکشنال چیست؟
تمرینات فانکشنال یا Functional Training اولین بار توسط متخصصان فیزیوتراپی استفاده شد. طی جلسات توانبخشی فیزیوتراپ ها از بیماران خود می خواستند تمریناتی را انجام دهند که تقلیدی از حرکات و فعالیت های روزمره بود. این تمرینات کمک می کند بیمار پس از دوران نقاهت از آسیب و یا جراحی که داشته است به زندگی عادی خود بازگردد.
در حال حاضر تمرینات فانکشنال فقط محدود در کلینیک های توانبخشی نیست بلکه ورزشی توصیه شده از سمت کارشناسان ورزشی است تا تمامی افراد بتوانند کارها و فعالیت های روزمره خود را به سادگی انجام دهند. در ورزش فانکشنال شما عضلاتی که درگیر فعالیت های روزمره مانند حمل اشیا، نشستن و برخاستن، در آغوش گرفتن کودک و… را تمرین می دهید تا بدنی قوی تر داشته باشید. طی این تمرینات خطر آسیب دیدگی کاهش پیدا می کند و عملکرد عضلات بهبود پیدا می کند.
هدف تمرینات فانکشنال
برای بررسی دقیق فواید ورزش های فانکشنال (کاربردی) برای بدن ابتدا باید بدانیم هدف ما از انجام چنین تمریناتی چیست. هدف تمرینات فانکشنال شبیه سازی حرکات مشترکی است که ممکن است در خانه، محل کار و یا ورزش انجام دهید. عضلات شما تمرین داده می شود تا توانایی و قدرتمندی شما در انجام کارهای روزمره بیشتر شود. در تمرین های فانکشنال هم از عضلات بالاتنه و هم پایین تنه استفاده می شود. همچنین تاکید ویژه ای بر قدرت و پایداری میان تنه وجود دارد. افراد با توجه به جنسیت و سن خود می توانند از تمرینات فانکشنال بانوان و آقایان بهره مند شوند.
مزایای ورزش فانکشنال
فواید ورزش های فانکشنال (کاربردی) برای بدن بسیار زیاد است. برای رسیدن به اهداف خود تمرین های مناسب را انتخاب کنید، برنامه ریزی تمرینی داشته باشید، تجهیزات مناسب استفاده کنید و از تاثیر خواب کافی بر عملکرد ورزشی غافل نشوید. در ادامه برخی از مهم ترین تاثیراتی که تمرینات فانکشنال می تواند بر سلامت بدنی ما بگذارد را بررسی می کنیم.
افزایش قدرت عضلات
مهم ترین و اولین فواید ورزش های فانکشنال (کاربردی) برای بدن افزایش قدرت عضلات است. تمرینات فانکشنال شامل تمام حرکات چند محوره و متمرکز بر تمرینات عضلات اصلی بدن است. این نوع از تمرینات باعث تقویت عضلات اصلی بدن مانند عضلات پشت، شکم و ران، عضلات محیطی و کمتر استفاده شده می شود. افزایش قدرت عضلات باعث می شود افراد در فعالیت های روزمره خود مانند حمل اشیا، خستگی کمتری را تجربه کنند.
بهبود تعادل
دومین مزیت انجام تمرینات فانکشنال در خانه و یا در باشگاه بهبود تعادل است. تمریناتی که شما انجام خواهید داد شامل حرکات متنوعی است که به بهبود تعادل بدنتان کمک می کند. با تقویت عضلاتی مانند عضلات پهلویی و عضلات میانی بدن قدرت تعادل شما بهبود پیدا می کند. شما می توانید به راحتی در مسیرهای ناهموار بدوید بدون آنکه به خودتان آسیب برسانید.
افزایش انعطافپذیری
از جمله فواید ورزش برای سلامتی بدن افزایش انعطاف پذیری است. انجام حرکات متنوع و چند وجهی کمک می کند عضلات و مفاصل شما انعطاف پذیری بیشتری را تجربه کنند. انعطاف پذیری بیشتر باعث می شود در فعالیت های روزمره و ورزشی خود مانند خم شدن عملکرد بهتری داشته باشید.
بهبود عملکرد قلب و عروق
افرادی که تمرینات فانکشنال را انجام می دهند قلب و ریه سالمی تری دارند. این نوع تمرینات منجر به افزایش ضربان قلب و همچنین افزایش حجم دیاستولی قلب می شود و در نتیجه آن باعث افزایش جریان خون و بهبود اکسِژن رسانی به عضلات می شود. تمریناتی که در ورزش های فانکشنال انجام می دهید خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را در شما کاهش می دهد.
افزایش سوخت و ساز بدن
یک خبر خوب برای افرادی که به دنبال کاهش وزن و لاغری هستند! تمرینات فانکشنال باعث افزایش سوخت و ساز بدن می شود. ورزش فانکشنال برای لاغری موثر است. شما در این تمرینات از چندین عضله به طور همزمان استفاده می کنید که منجر به افزایش متابولیسم بدن و سوخت و ساز بیشتر می شود. طی افزایش فرایند سوخت و ساز بدن چربی های ذخیره شده در بدن کاهش پیدا می کند و روند بهبود تناسب اندام و کاهش وزن سرعت پیدا می کند. اگر به دنبال زدن یک تیر با چند هدف هستید وقت را هدر ندهید؛ ورزش فانکشنال بهترین گزینه برای شما است!
کاهش استرس و بهبود روحی و روانی
تمرینات فانکشنال نقش مهمی در بهبود خلق و خو و حالات روحی و روانی دارد. انجام تمرینات فیزیکی باعث ترشح هورمون های خوشحالی در مغز می شود. این افزایش خوشحالی سبب کاهش استرس و اضطراب در افراد می گردد. تمرینات ورزشی در نحوه تمرکز و فعالیت های ذهنی موثر هستند و کمک می کنند شما در مقابل استرس های روزمره قوی تر باشید. احساس توانایی و قدرت در انجام تمرینات باعث افزایش اعتماد به نفس در شما می شود. اگر دوست دارید از حالت بی حوصلگی و کرختی خارج شوید تمرینات فانکشنال را امتحان کنید.
بهبود ریکاوری عضلات و مفاصل
برای افرادی که دائما درگیر دردهای کمر، گردن، زانو و دیگر مفاصل و عضلات هستند شاید انجام تمرینات فانکشنال مانند یک معجزه عمل کند! انجام تمرینات فانکشنال بسیار امن و مفید است. این تمرینات به بهبود ریکاوری عضلات و مفاصل کمک می کنند و همچنین قدرت و ورزیدگی را به بدن شما بر می گردانند. با انجام تمرینات دردهای مزمن خود را به طور قابل توجهی کاهش می دهید و دایره انجام فعالیت های روزمره را برای خودتان افزایش می دهید.
فانکشنال یا بدنسازی
شاید با توضیحاتی که داده شده با خود بگویید تمرینات فانکشنال همان تمرینات بدنسازی است؛ در واقع بله! تمرینات فانکشنال نوعی بدنسازی محسوب می شود اما هدف از بدنسازی می تواند مواردی مانند افزایش قدرت عضلات یا افزایش حجم عضلانی باشد که می تواند به زندگی بهتر و سالم تر کمک کند اما لزوما تمام حرکات و تمرینات بدنسازی فانکشنال نیست. تمرینات فانکشنال تمریناتی قدرتی با الگوی حرکتی فعالیت های روزمره است. به طور مثال اسکات جزو تمرینات فانکشنال است که عضلات مورد استفاده برای نشستن و برخاستن از صندلی را درگیر می کند. شما حتی اگر بدنساز هم نباشید باید تمرینات این چنینی را در ورزش های فانکشنال انجام دهید.
تفاوت فیتنس و فانکشنال
با وجود اینکه تمرینات فیتنس و فانکشنال شباهت های زیادی به یکدیگر دارند اما مهم ترین تفاوت فیتنس و فانکشنال را می توان در سه محور اصلی بررسی کرد. هدف اصلی فیتنس افزایش قدرت قلب و ریه، تقویت عضلات اصلی بدن، افزایش استقامت و بهبود عملکرد سیستم قلب و عروق است. این در حالی است که فانکشنال با هدف افزایش قابلیت های عملکردی بدن برای انجام وظایف رومزه و فعالیت های ورزشی واقعی انجام می شود. روش انجام فیتنس شامل ورزش های هوازی مانند دویدن، شنا، کاردیو و… می شود در صورتی که تمرینات فانکشنال بیشتر به حرکات چندگانه و تمرینات عضلاتی می پردازد. در فیتنس هدف اصلی افزایش قدرت عضلات و استقامت بدن است در صورتی که فانکشنال بر انجام مهارت های خاص مانند تعادل، انعطاف پذیری، توانایی برخورد با وضعیت های مختلف تمرکز دارد.
تی ار ایکس فانکشنال
تی ار ایکس فانکشنال که به اختصار TRX معرفی می شود نوعی سیستم تمرینی است که ورزشکاران با استفاده از تسمه های قابل تنظیم به تقویت عضلات و بهبود عملکرد کلی بدن می پردازند. این تمرینات با استفاده از تغییر زاویه تسمه ها و استفاده از وزن بدن انجام می شود که می تواند تمرینات فانکشنال را در سطح های مختلف ارائه دهد. تمرینات تی ار ایکس بر تقویت عضلات مرکزی، بهبود تعادل و افزایش انعطاف پذیری تمرکز دارد. افراد متناسب با هر سطحی از تناسب اندام و آمادگی جسمانی می توانند از این تمرینات استفاده کنند.
سخن پایانی
در این مطلب سعی کردیم به مهم ترین فواید ورزش های فانکشنال (کاربردی) برای بدن بپردازیم. انجام این تمرینات باعث افزایش قدرت عضلات، افزایش تعادل و انعطاف پذیری، بهبود عملکرد قلب و ریه، افزایش سوخت و ساز بدن، کاهش استرس و اضطراب در افراد می شود. اگر به دنبال بالا بردن توانایی کلی بدن برای فعالیت های روزمره هستید؛ ورزش های فانکشنال بهترین گزینه برای شما است.